OPIEKA NAPRZEMIENNA A ALIMENTY
Opieka naprzemienna to coraz powszechniejszy model sprawowania władzy rodzicielskiej. W praktyce jego zastosowanie budzi jednak wiele wątpliwości – zwłaszcza w odniesieniu do obowiązku alimentacyjnego. Jak opieka naprzemienna wpływa na alimenty? Czy rodzic sprawujący opiekę naprzemienną musi płacić alimenty? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Czym jest opieka naprzemienna i kiedy może zostać orzeczona?
Opieka naprzemienna, inaczej piecza naprzemienna, to sposób sprawowania władzy rodzicielskiej po rozwodzie lub rozstaniu, w którym dziecko mieszka z każdym z rodziców w regularnych odstępach czasu.
Więcej na temat opieki naprzemiennej przeczytasz w artykule:
Opieka naprzemienna po rozwodzie
Opieka naprzemienna a alimenty – czy obowiązek alimentacyjny nadal istnieje?
Orzeczenie opieki naprzemiennej może zwolnic rodziców z obowiązku alimentacyjnego, ale nie zawsze.
Kluczowe jest tu bowiem nie to, ile czasu dziecko spędza u każdego z rodziców, lecz jaki jest rzeczywisty udział każdego z rodziców w pokrywaniu kosztów utrzymania dziecka, a także jakie są możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców.
Jeśli jeden z rodziców zarabia znacznie mniej lub ma ograniczone możliwości zarobkowe, nie posiada majątku sąd może uznać, że mimo opieki naprzemiennej powinien otrzymywać alimenty od współmałżonka na utrzymanie dziecka/ dzieci. W sytuacji gdy rodzice mają porównywalne zarobki czy możliwości zarobkowe to mogą oni proporcjonalnie partycypować w kosztach utrzymania dziecka/ dzieci.
Już na etapie wypracowania przez strony porozumienia rodzicielskiego warto omówić kwestię alimentów. Zazwyczaj strony, które decydują się na model opieki naprzemiennej ustalają, że każdy z nich będzie ponosił samodzielnie koszty utrzymania i wychowania dziecka, kiedy dziecko będzie pod ich opieką, co jest najlepszym rozwiązaniem dla dobra dziecka. W przypadku kosztów dodatkowych tj. opłaty za żłobek, przedszkole, koszty szkolne, zajęcia dodatkowe, koszty kolonii, obozów, leczenia ortodontycznego, zakupu sprzętów strony zobowiązują się ponosić je po połowie, bądź któraś ze stron zobowiązuje się ponosić wyłącznie część kosztów.
Jak ustalić alimenty przy opiece naprzemiennej?
Można to zrobić na kilka sposobów:
- każdy rodzic pokrywa koszty utrzymania dziecka w czasie, gdy dziecko z nim przebywa. To najprostsze rozwiązanie, gdy zarobki rodziców są zbliżone.
- rodzice dzielą się kosztami dodatkowymi po połowie lub w innych proporcjach. Dotyczy to np. opłat za żłobek, przedszkole, zajęcia dodatkowe, leczenie.
- jeden z rodziców płaci alimenty drugiemu. Jest to konieczne, gdy jeden z rodziców ma znacznie niższe zarobki lub ograniczone możliwości zarobkowe.
Jak sformułować w porozumieniu rodzicielskim żądanie alimentacyjne?
Oto dwa przykłady, jak można sformułować żądanie dotyczące alimentów w porozumieniu rodzicielskim:
np. „Rodzice ustalają, że każda ze stron ponosiła będzie koszty związane z utrzymaniem małoletniej córki we własnym zakresie, za wyjątkiem kosztów związanych z edukacją (wycieczki szkolne, przybory, niezbędne artykuły do edukacji – ćwiczenia, zeszyty, strój na w-f, obuwie zmienne w szkole itp.) oraz leczeniem (zakup leków z recept, witamin, leków bez recepty, wizyty lekarskie w przypadku gdy zajdzie taka konieczność), które zobowiązuje się ponosić wyłącznie ojciec”.
np. „Rodzice ustalają, że każda ze stron ponosiła będzie koszty utrzymania i wychowania małoletniego syna we własnym zakresie”.
Jak sformułować w pozwie o rozwód żądanie alimentacyjne?
Poniżej dwa przykłady, jak można sformułować żądanie dotyczące alimentów w pozwie o rozwód:
np. „ ustalenie, że każda ze stron ponosiła będzie koszty związane z utrzymaniem małoletniego syna we własnym zakresie”.
np. „ustalenie, że każda ze stron ponosiła będzie koszty związane z utrzymaniem małoletniej córki we własnym zakresie, za wyjątkiem kosztów związanych z edukacją (wycieczki szkolne, przybory, niezbędne artykuły do edukacji – ćwiczenia, zeszyty, strój na w-f, obuwie zmienne w szkole itp.) oraz leczenie (zakup leków z recept, witamin, leków bez recepty, wizyty lekarskie w przypadku gdy zajdzie taka konieczność), które zobowiązuje się ponosić wyłącznie pozwany”.
Jak opieka naprzemienna wpływa na prawo do 800 Plus?
Opieka naprzemienna wpływa na wypłatę świadczenia 800 Plus. Świadczenie jest dzielone po równo między rodziców, czyli każdy otrzymuje po 400 zł miesięcznie, pod warunkiem że dziecko spędza u każdego z nich tyle samo czasu. Ważne jest, aby podział opieki był realny i potwierdzony prawnie.
Ważne jest, aby taki podział opieki był rzeczywisty i miał podstawy prawne. Jeśli nie ma odpowiednich dowodów, ZUS może odmówić podzielenia pieniędzy i przyznać całą kwotę jednemu z rodziców.
Należy pamiętać. że 800 Plus wprawdzie przysługuje niezależnie od dochodów, ale trzeba spełnić określone warunki. Żeby uniknąć nieporozumień, warto jasno ustalić zasady podziału opieki i przygotować dokumenty potwierdzające jej faktyczne wykonywanie. Mogą to być np. orzeczenie sądu dotyczące podziału opieki.
ZALETY WYPRACOWANEGO POROZUMIENIA RODZICIELSKIEGO:
Zawarcie porozumienia pozwala stronom m. in. Na:
- Szybsze i tańsze zakończenie sprawy.
- Uniknięcie kosztownych opinii biegłych.
- Możliwość wpływu na treść orzeczenia.
PRZYKŁAD Z ORZECZNICTWA:
W wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie IV Wydział Cywilny z 27 listopada 2017 roku (sygn. IV C 1212/17) stwierdzono, że: „Z art. 58 § 1 kro wcale nie wynika, że rozstrzygnięcie o obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka musi w każdym wypadku wyrażać się sumą pieniężną, jaką jeden z rodziców ma świadczyć do rąk drugiego z rodziców. Dlatego, gdy każdy z rodziców osobiście łoży na utrzymanie i wychowanie dziecka, szczególnie dziecka mieszkającego z każdym z rodziców w powtarzających się okresach, właściwszym i zgodnym z ustawą rozstrzygnięciem może być określenie, że rodzice ponoszą odpowiednie koszty w wysokości równej. W takim wypadku, rodzice mają obowiązek równego ponoszenia wszelkich wydatków, wykraczających poza zwykłe i codzienne koszty utrzymywania dziecka. W szczególności dotyczy to równego pokrywania opłat wynikających ze wspólnych decyzji dotyczących skierowania dziecka do odpowiednich placówek wychowawczych lub na zajęcia dodatkowe, poddania dziecka kosztownym zabiegom leczniczym itp.”.
Podsumowanie
To, kto ponosi koszty utrzymania dziecka, zależy od zarobków rodziców i realnego podziału wydatków.
Opieka naprzemienna i alimenty to złożona kwestia. Warto pamiętać, że nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania. Najważniejsze jest, aby kierować się dobrem dziecka i dążyć do porozumienia z drugim rodzicem.
