Zakaz osobistej styczności rodziców z małoletnim dzieckiem

Utrzymywanie osobistych kontaktów z dzieckiem jest jednym z podstawowych praw każdego z rodziców. Prawo to przysługuje niezależnie od posiadania władzy rodzicielskiej. Niemniej w pewnych wyjątkowych sytuacjach kontakty z dzieckiem mogą zostać rodzicowi ograniczone, a nawet może zostać orzeczony zakaz osobistej styczności z dzieckiem.

Kontakty z dzieckiem a władza rodzicielska

Zakazanie rodzicom osobistej styczności z dzieckiem może być orzeczone wyjątkowo i w praktyce zdarza się sporadycznie. Samo postanowienie sądu o pozbawieniu rodziców (rodzica) władzy rodzicielskiej nie pozbawia go prawa utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Nawet w przypadku pozbawienia władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko nadal mają prawo, a nawet obowiązek utrzymywania ze sobą osobistych kontaktów. Niemniej warunkiem koniecznym dla uzyskania orzeczenia zakazu osobistej styczności rodzica (rodziców) z dzieckiem jest wcześniejsze pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Przesłanki orzeczenia zakazu osobistych kontaktów z dzieckiem

Zakazanie rodzicom osobistej styczności z dzieckiem może nastąpić jedynie w przypadku zaistnienia szczególnych okoliczności. Przesłanką do zakazania przez Sąd rodzicom (bądź jednemu z rodziców) osobistej styczności z małoletnim dzieckiem jest dobro dziecka – chodzi tu o sytuacje gdy osobista styczność rodzica z dzieckiem może zagrażać jego życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu, prawidłowemu rozwojowi, prowadzić do demoralizacji małoletniego, do kształtowania u niego postaw aspołecznych, a także postawy wrogości względem drugiego rodzica.

Jednak nie jest dopuszczalne zakazanie (lub ograniczenie) osobistej styczności z dzieckiem w przypadku gdy:

• władza rodzicielska zostanie zawieszona na podstawie art. 110 k.r.o.;
• władza rodzicielska zostanie ograniczona na podstawie przesłanek z art. 109 k.r.o. innych niż te, o których mowa w art. 113§2 k.r.o.;
• ograniczona na podstawie art. 58§1 k.r.o lub 107 k.r.o. do określonych obowiązków i uprawnień – w przypadku gdy rodzice żyją w rozłączeniu.

Zakres zakazu osobistej styczności z dzieckiem

Zakaz osobistej styczności z dzieckiem w rozumieniu art. 113§1 k.r.o. może obejmować nie tylko widywanie się z dzieckiem, ale i wszelkie inne z nim kontakty np. listowane, telefoniczne, czy też podejmowane drogą elektroniczna. Zakaz taki nie jest ograniczony z góry co do czasu jego trwania.

Sąd może przywrócić możliwość widywania się z dzieckiem, jeżeli ustaną przyczyny, które były podstawą do wydania zakazu osobistej styczności.

Procedura

Aby odebrać rodzicowi (rodzicom) możliwość utrzymywania osobistych kontaktów z dzieckiem niezbędnym jest złożenie wniosku o orzeczenie zakazu osobistej styczności rodzica z dzieckiem. Z wnioskiem wystąpić może każdy z rodziców. Wniosek należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Wniosek jest zwolniony z opłat sądowych. Należy przy tym zaznaczyć, że sąd może orzec o zakazie osobistej styczności także z urzędu.